Toksik granülasyon. Nötrofil granüller sayıca artmış ve daha koyu boyanmıştır. Akut infeksiyonlarda (özellikle bakteri), sepsis ve inflamasyon (yangı)’ da görülür. Normalde gebelikte de olabilir. A, B, C) Bakteri infeksiyonları ve sepsisde ÇK’da sık görülen toksik granülasyonlu nötrofiller. Sepsis gibi ağır infeksiyonlarda toksik granülasyona vaküoller eşlik edebildiği gibi, Döhle cisimleri de (aşağıya bkz) saptanabilir A) Metamiyelosit. D, E, F) Başta kızamıkçık olmak üzere birçok akut virus ve bakteri infeksiyonunda ÇK’ da görülen plazma hücreleri ve plazmasitoid lenfositler (“Türk hücreleri”). Türk hücresi lenfosit ile plazma hücresinin özelliklerini birlikte taşıyan bir hücredir. Büyük lenfosit çapındadır. Çekirdeğin hücrenin ortasında olmayışı (eksantrik çekirdek), sitoplazmanın koyu bazofilisi ve çekirdeğe komşu soluk ayça bölgesi ile plazma hücresine benzer. Wilhelm Türk (1871-1916) bu hücreleri “irritasyon hücreleri” adı ile tanımlamıştır (bkz. Dinozorun penceresi: Türk hücresi). Lenfoplazmasitik lenfoma, Waldenström hastalığı (makroglobülinemisi) gibi uysal gidişli lenfoproliferatif hastalıklarda görülen lenfoid plazma hücresi ya da plazmasitoid lenfosit tipinde neoplastik hücreler Türk hücreleri ile karıştırılmamalıdır.
Nötrofil parçalılarda Döhle cisimcikleri. Sitoplazmada hücrenin kenarına yakın yerleşen, soluk mavi-gri renkte boyanan küçük, oval ya da yuvarlak, granülsüz yapılardır. Kökenleri ribozomdan zengin endoplazmik retikulum parçacıklarıdır. Başta sepsis olmak üzere, bakteri infeksiyonları, yanıklar ve yangı (inflamasyon)’ da görülür. Yukardaki resim Gram (-) sepsisli bir hastanın ÇK’ dan hazırlanmıştır. İnklüzyonların toksik granülasyonlu sitoplazmanın hücre kenarına yakın bölgelerine yerleşmiş olduğu dikkat çekici. Döhle cisimciklerine benzer oluşumlar May-Hegglin anomalisi’ nde ve diğer bazı kalıtsal makrotrombositopenilerde de tanımlanmıştır (bkz MYH9 bağlantılı kalıtsal trombositopeniler). Bu nadir hastalıklar MYH9 (nonmuscle myosin heavy chain IIA) geni mutasyonlarına bağlıdır. İnklüzyonlar kas dışı miyozin ağır zincirlerini içerir.
.
Mononükleoz sendromu. A-F) Başta infeksiyöz mononükleoz (İM) olmak üzere, birçok akut virus infeksiyonunda (akut edinsel CMV infeksiyonu, akut HIV sendromu, akut viral hepatit, kızamıkçık, vd) ÇK’da görülen atipik lenfoid hücreler. Bu büyük , tek çekirdekli lenfosit-monosit arası görünümde hücrelere çok değişik adlar varilmiştir: “atipik lenfosit”, “reaktif lenfosit”, “aktive lenfosit”, “uyarılmış lenfosit” ya da transforme olmuş lenfosit” gibi. Öğrencilik yıllarımda “virosit” denmesi modaydı. Daha önceleri de İM’da bu hücreleri ilk tanımlayanın adı ile “Downey hücreleri” denmiştir. Sitoplazmaları koyu bazofilik, bazen vaküollü (E), çekirdekleri kimi kez nükleollüdür (A, C). İM’da çok seyrek de olsa, akut lösemiyi akla getirebilen blast benzeri hücrelerle karşı karşıya kalabilirsiniz. Üstelik, bazen İM’da trombositopeni de olabilir. Bu durumda ayırıcı tanı için Kİ’ ne bakmanız gerekecektir.