Sıtma ve Kala-azar. Biz kanbilim uzmanları ÇK yaymalarını incelerken, kimi kez sürpriz tanılar koyma şansını da tadarız. İngilizcede böyle durumlar için “serendipity” sözcüğü kullanılıyor (“Beklenmedik şeyleri bulma şansı” Redhouse). Romanları ile bana bu sözcüğü ve daha birçok şeyi öğreten Sayın Selçuk Altun’a buradan teşekkürler!.. A) Sıtma. Plasmodium vivax: gametosit ve iki erken trofozoit (taşlı yüzük şekli), B) Olgun trofozoit. C) Merozoitler. Eritrositlerin içinde görülebilecek bir başka parazit Babesia‘ dır. Babesiosis hastalığı insana kene ısırması ya da transfüzyonla geçer. Dalaksız kişilerde ağır seyreder. D) Kala-azar. Kİ yaymasında makrofajların sitoplazmalarında Leishmania donovani’nin kamçısız doku şekilleri (amastigot) görülüyor (bkz plazmasitozlar).
İzin verirseniz “serendipity” üzerine biraz gevezelik yapalım. Yıllar önce çalışma arkadaşım Aykut Köroğlu ile ateşli, anemili bir hastanın ÇK yaymasına bakarken sıtma parazitleri ile karşılaştık. Hemen hastanın hekimine tanıyı bildirmek istedik. Hekimi bulamadık. Hasta yatağında değildi. Sonunda onu “akut apandisit” tanısı ile sedyede ameliyathaneye girerken yakalamayı başardık!..